μ’ αφορμή το χειμώνα: η γη ως μορφή συνείδησης

To χειμερινό ηλιοστάσιο έχει παρέλθει και μαζί της παρήλθαν η σκοτεινότερη μέρα και η μακρύτερη νύχτα. Καθώς ο ήλιος έχει φτάσει στο χαμηλότερο σημείο της πορείας του κι αρχίζει πάλι να σκαρφαλώνει στον ουρανό, γιορτάζουμε την αναγέννηση και τη ζωή, διακοσμώντας συμβολικά τα σπίτια μας με αειθαλή φυτά και φωτάκια.

Συχνά, αυτή είναι η στιγμή μέσα στο χρόνο όπου αυτοδεσμευόμαστε σε μια διαδικασία αναστοχασμού της χρονιάς που πέρασε, ενώ μέσα μας αναδύονται δειλά ελπίδες κι όνειρα για το χρόνο που ακολουθεί. Μπορούμε να κατανοήσουμε τις εσωτερικές μας διεργασίες καθώς παρατηρούμε το φυσικό κόσμο γύρω μας, καθώς η ίδια μας η ενέργεια ακολουθεί μια πορεία εσωστρέφειας αναμένοντας ν’ αφυπνηθεί ξανά με την άνοιξη.

Έτσι, συχνά κάποιες πλευρές της συνειδητότητάς μας καθρεφτίζονται στη φύση, και κάποιες φορές σχεδόν νιώθω να ζούμε εντός μιας ζωντανής αλληγορίας, μίας ιστορίας που καθιστά προφανή η ίδια η υφή του κόσμου που κατοικούμε. Και πίσω από όλα αυτά, αντιλαμβανόμαστε ότι η φύση αυτής της θαυμαστής Μητέρας Γης δεν διαφέρει από τη φύση της συνειδητότητάς μας.

Η Γη μας παρέχει όλα όσα γνωρίζουμε ή αποτελούν τη φυσική διάσταση της πραγματικότητάς μας. Ακόμα κι όσα μας φαίνονται αφύσικα, όπως τα πλαστικά ή οι κάθε λογής ρυπαντές που σκεπάζουν τη γη και τα νερά, αποτελούνται από ύλες γήινης προέλευσης, με μόνη διαφορά ότι η διεργασία κατασκευής τους τις καθιστά επικίνδυνες για εμάς, αλλά και για άλλες μορφές ζωής. Το ίδιο συμβαίνει και με τις σκέψεις μας. Ακόμα και οι φρικτότερες σκέψεις μας αναφύονται στη συνείδησή μας, κι ας περιορίζονται από άλλες όψεις του νου, τις τρέχουσες καταστάσεις και τα συλλογικά πρότυπα.

Η ίδια η Γη, όπως και η συνείδηση, απλά είναι. Όλα όσα ονομάζουμε καλό ή κακό, θεραπεία ή δηλητήριο, έπαινο ή τιμωρία υπάρχουν στη Γη, αλλά δεν είναι η Γη. Τόσο η Γη, όσο και η συνείδηση υπάρχουν πέρα από έννοιες όπως το καλό ή το κακό.

Τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο μπορούμε και χαρακτηρίζουμε με ιδιαίτερη ευκολία άλλους ανθρώπους ως εγγενώς καλούς αν και παραπλανημένους ή εγγενώς εγωιστές και κακούς, οι οποίοι όμως είναι σε θέση να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους εφόσον τεθούν οι κατάλληλοι περιορισμοί. Το πεδίο της συνειδητότητας παρόλα αυτά δεν είναι παρά ένα πεδίο δυνατοτήτων, εκ του οποίου μπορεί να προκύψει (και προκύπτει) οτιδήποτε, ανάλογα με το τι επιλέγουμε να καλλιεργήσουμε, αλλά και τον τρόπο που καλλιεργούμε: η πιο μεγάλη πράξη καλωσύνης, αλλά και η χειρότερη μορφή βίας – ένα ανυπέρβλητο τοπίο, αλλά και εκείνη η ήπειρος από πλαστικές σακούλες που επιπλέει στους ωκεανούς μας.

Κατά τη γνώμη μου, όσο κι αν κάποιες φορές απογοητεύομαι, πάντα θα υπάρχει ελπίδα για την ανθρωπότητα εφόσον υφίσταται κι αυτό το πεδίο δυνατοτήτων. Εντός μίας εικόνας ευρύτερης από τις ίδιες τις ατομικές ζωές μας, ακόμα και στις χειρότερες συνθήκες, η νέα ζωή εν τέλει πάντοτε θα ξεφυτρώνει ξανά.
Εμείς οι άνθρωποι αγωνιζόμαστε να αντιληφθούμε τους εαυτούς μας ως μέρος της φύσης, ενώ τα ατομικά μας βιώματα στη ζωή μας δημιουργούν μιαν αίσθηση αποξένωσης. Οι βουδιστές περιγράφουν την ανθρώπινη ζωή ως μία «πολύτιμη ανθρώπινη μετενσάρκωση», όχι επειδή οι άνθρωποι γίνονται αντιληπτοί ως κάτι ξέχωρο από τα άλλα όντα – η αλληλοσύνδεση αποτελεί μία από τις θεμέλιες λίθους μεγάλου τμήματος της βουδιστικής σκέψης – αλλά επειδή οι άνθρωποι διαθέτουν ίσως μία παραπάνω δεξιότητα να αναγνωρίζουν την αληθινή τους φύση. Η αντίθετη πλευρά αυτής της αντίληψης, σχετίζεται φυσικά με το νου και την απίστευτη δύναμή του να μας οδηγεί σε κάθε είδους λανθασμένη κατεύθυνση. Όμως ακόμα κι όταν ο νους μας φαίνεται να βρίσκεται εκτός ελέγχου σε κάθε επίπεδο, η συνειδητότητα είναι αυτή που φέρνει το φως επιτρέποντάς του να υπάρχει, ακριβώς όπως η Γη επιτρέπει να υπάρχουν όλα όσα βλέπουμε κι αγγίζουμε.

ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΕΣ ΚΙ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ