Ψυχή και Σώμα

Μόνο μέσα από τη βήνα του σώματος μπορεί να βγει η μουσική της ζωής. Η μουσική της ζωής είναι ένα εντελώς διαφορετικό πράγμα από το σώμα, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, όμως μόνο μέσα από τη βήνα του σώματος υπάρχει η δυνατότητα να φτάσεις στη μου­σική της ζωής. Δεν έχει δοθεί ακόμη η αρμόζουσα προ­σοχή σε αυτό το γεγονός.
Το πρώτο βήμα είναι το σώμα και η αρμόζουσα προσο­χή του διαλογιστή προς το σώμα. θέλω να μιλήσω γι’ αυτό ακριβώς το ζήτημα, προηγουμένως όμως πρέπει να γίνουν κατανοητά μερικά πράγματα. Το πρώτο εί­ναι ότι η ψυχή συνδέεται με το σώμα, με συγκεκριμέ­να κέντρα. Η ζωτική μας ενέργεια έρχεται μέσα από αυτές τις συνδέσεις. Η ψυχή συνδέεται στενά με αυτά τα κέντρα και από αυτά τα κέντρα κυλάει μέσα στο σώ­μα η ενέργεια της ζωής. Ο αναζητητής που δεν έχει επίγνωση αυτών των κέντρων δεν θα είναι ποτέ σε θέση να φτάσει στην ψυ­χή. 

Αν σε ρωτήσω ποιο είναι το πιο σημαντικό κέντρο, ποιο είναι το πιο σημαντικό μέρος στο σώμα σου, το πι­θανότερο είναι, ότι θα δείξεις το κεφάλι σου. Ο άνθρωπος θεωρεί ότι το κεφάλι είναι το πιο σημαν­τικό μέρος του σώματος. Το κεφάλι όμως ή ο εγκέφα­λος δεν είναι το πιο σημαντικό κέντρο της ζωτικής εν­έργειας του ανθρώπου. Είναι σαν να μιλάς για ένα φυτό και να ρωτάς ποιο είναι το πιο σημαντικό και ζωτικό του μέρος. Επειδή τα λουλούδια φαίνονται στην κορυφή του φυ­τού, ο καθένας θα πει ότι το πιο σημαντικό μέρος του είναι τα λουλούδια. Αν και τα λουλούδια φαίνονται να είναι το πιο σημαντικό μέρος, στην πραγματικότητα δεν είναι. Το πιο σημαντικό μέρος του φυτού είναι οι ρίζες, οι οποίες δεν φαίνονται καν.
Ο νους είναι το λουλούδι πάνω στο φυτό του ανθρώ­που, δεν είναι η ρίζα. Οι ρίζες έρχονται πρώτες, τα λου­λούδια έρχονται τελευταία. Αν αγνοηθούν οι ρίζες, τα λουλούδια θα μαραθούν, επειδή η ζωή τους δεν είναι διαχωρισμένη από τις ρίζες. Αν φροντιστούν οι ρίζες, θα φροντιστούν αυτόματα και τα λουλούδια. Δεν χρειάζεται καμία ιδιαίτερη φροντί­δα για τα λουλούδια. Όταν κοιτάζεις ένα φυτό, φαίνεται ότι το πιο σημαντικό μέρος του είναι τα λουλούδια και με τον ίδιο τρόπο φαίνεται ότι το πιο σημαντικό μέ­ρος στον άνθρωπο είναι ο νους. Ο νους όμως είναι η τελική ανάπτυξη στο ανθρώπινο σώμα, δεν είναι η ρίζα.

Ο Μάο Τσετούνγκ έχει γράψει στα απομνημονεύματά του: «Όταν ήμουν μικρός, η μητέρα μου είχε έναν όμορφο κήπο. Ήταν τόσο όμορφος, είχε τόσο όμορφα λου­λούδια, που οι άνθρωποι ερχόταν από πολύ μακριά για να τον δουν. Κάποτε η μητέρα μου γέρασε και αρρώστησε. Δεν στενοχωριόταν ούτε για τα γεράματα ούτε για την αρρώστια της. Η μόνη της έγνοια ήταν τι θα συνέβαινε στον κήπο της.»
Ο Μάο ήταν νέος. Είπε στη μητέρα του: «Μην ανησυχείς! Εγώ θα φροντίζω τον κήπο σου.»
Και ο Μάο φρόντιζε τον κήπο, δουλεύοντας από το πρωί ως το βράδυ. Ύστερα από ένα μήνα, η μητέρα ανάρρωσε και μόλις μπόρεσε να περπατήσει, ήρθε στον κήπο. Βλέποντας την κατάσταση του κήπου έπαθε σοκ. Ο κήπος είχε καταστραφεί! Όλα τα φυτά είχαν ξερα­θεί. Όλα τα λουλούδια είχαν μαραθεί και είχαν πέσει. 
Θύμωσε πάρα πολύ και είπε στον Μάο: «Ανόητε! Ήσουν όλη μέρα στον κήπο. Τι έκανες εδώ; Όλα τα λουλούδια καταστράφηκαν. Ο κήπος έχει μαραθεί. Όλα τα φυτά είναι ετοιμοθάνατα. Τι τους έκανες;»
Ο Μάο εργαζόταν στον κήπο κάθε μέρα, όλη μέρα, όμως για κάποιο λόγο ο κήπος ξεράθηκε. Είπε; «Τα φρόντιζα πάρα πολύ. Καθάριζα τη σκόνη από κάθε φύλλο, δεν ξέρω όμως τι συνέβη και τα φύλλα ξεράθη­καν, τα λουλούδια μαράθηκαν κι ολόκληρος ο κήπος πέθανε!» Η μητέρα του άρχισε να γελάει. Είπε: «Είσαι ανόητος! Δεν ξέρεις ακόμα πως η ζωή των λουλουδιών δεν βρίσκεται μέσα στα λουλούδια και πως η ζωή των φύλλων δεν βρίσκεται μέσα στα φύλλα!»
Η ζωή του φυτού βρίσκεται σε ένα μέρος που δεν είναι καθόλου ορατό από κανέναν. Βρίσκεται μέσα στις ρίζες, που είναι κρυμμένες κάτω από το έδαφος. Αν δεν φροντίσεις τις ρίζες, τα λουλούδια και τα φύλλα δεν μπορούν να φροντιστούν. Όσο κι αν καθαρίζεις τη σκόνη, το φυτό θα μαραζώσει. Αν όμως δεν ασχολείσαι με τα λουλούδια και φροντίσεις τις ρίζες, τότε τα λουλούδια θα φροντίσουν τον εαυτό τους. Τα λουλούδια βγαίνουν από τις ρίζες, όχι από το διπλανό δρόμο.

Αν ρωτήσουμε έναν άντρα ποιο είναι το πιο σημαντικό μέρος στο ανθρώπινο σώμα, τότε το χέρι του θα δείξει προς το κεφάλι του και θα πει; ότι το πιο σημαντικό εί­ναι το κεφάλι. Αν ρωτήσουμε μια γυναίκα, μπορεί να δείξει προς την καρδιά της και να πει ότι η καρδιά είναι το πιο σημαντικό. Ούτε το κεφάλι ούτε η καρδιά είναι το πιο σημαντικό. Οι άντρες έχουν δώσει έμφασή στο κεφάλι τους, οι γυ­ναίκες έχουν δώσει έμφαση στην καρδιά τους και η κοι­νωνία που είναι βασισμένη σε αυτό το μίγμα, καταστρέφεται συνεχώς κάθε μέρα, επειδή κανένα από αυ­τά τα δύο δεν είναι το πιο σημαντικό μέρος στο ανθρώ­πινο σώμα. Και τα δύο έχουν αναπτυχθεί αργότερα. Δεν βρίσκονται μέσα σ’ αυτά οι ρίζες του ανθρώπου.

Τι εννοώ όταν λέω "ρίζες του ανθρώπου"; 
Όπως τα φυτά έχουν ρίζες μέσα στη γη, από τις οποίες αντλούν τη ζωτική τους ενέργεια και τους χυμούς της ζωής, έτσι και μέσα στο ανθρώπινο σώμα υπάρχουν ρίζες σε κάποια σημεία, από όπου αντλείται ζωτική ενέργεια από την ψυχή. Μ’ αυτόν τον τρόπο, παραμένει ζωντα­νό το ανθρώπινο σώμα. Την ημέρα που αυτές οι ρίζες εξασθενούν, το σώμα αρχίζει να πεθαίνει.
Oι ρίζες των φυτών βρίσκονται μέσα στη γη, οι ρίζες του ανθρώπινου σώματος βρίσκονται μέσα στην ψυχή. Ούτε το κεφάλι όμως ούτε η καρδιά είναι το μέρος απ’ όπου συνδέεται ο άνθρωπος με τη ζωτική του ενέργεια. Κι αν δεν γνωρίζουμε τίποτα γι’ αυτές τις ρίζες, τότε δεν θα μπούμε ποτέ στον κόσμο του διαλογισμού.
Τότε, πού βρίσκονται οι ρίζες του ανθρώπου; Είναι πιθανόν να μην έχεις επίγνωση του σημείου. Αν για χι­λιάδες χρόνια δεν δίνεται καμία προσοχή ούτε καν σε απλά και κοινά πράγματα, τότε αυτά ξεχνιούνται.
Ένα παιδί μεγαλώνει μέσα στην κοιλιά της μητέρας του. Από ποιο σημείο συνδέεται το παιδί με τη μητέρα του; Από την καρδιά; Από το κεφάλι; Όχι, συνδέεται από τον αφαλό. Η ζωτική ενέργεια είναι διαθέσιμη στο παιδί μέσα από τον αφαλό. Η καρδιά και το κεφάλι αναπτύσσονται αργότερα. Η ζωτική ενέργεια της μητέρας γίνεται διαθέσιμη στο παιδί μέσα από τον αφαλό. Το παιδί συνδέεται με το σώμα της μητέρας του από τον αφαλό του. Από εκεί απλώνονται οι ρίζες μέσα στο σώμα της μητέρας και απλώνονται επίσης και στην αντίθετη κατεύθυνση, μέ­σα στο ίδιο του το σώμα.
Το πιο σημαντικό σημείο στο ανθρώπινο σώμα είναι ο αφαλός. Έπειτα αναπτύσσεται η καρδιά και ύστερα ο νους. Αυτά είναι κλαδιά, που αναπτύσσονται αργό­τερα. Πάνω τους ανθίζουν τα λουλούδια. Τα λουλούδια της γνώσης ανθίζουν μέσα στο νου, τα λουλούδια της αγάπης ανθίζουν μέσα στην καρδιά. Αυτά τα λουλούδια μας γοητεύουν κι ύστερα νομίζουμε πως αυτά είναι το παν. Οι ρίζες όμως του ανθρώπινου σώματος και της ζω­τικής του ενέργειας βρίσκονται μέσα στον αφαλό. Κανέ­να λουλούδι δεν ανθίζει εκεί. Οι ρίζες είναι απολύτως αόρατες, δεν φαίνονται. Ο εκφυλισμός όμως που έχει συμβεί στην ανθρώπινη ζωή τα τελευταία πέντε χιλιάδες χρόνια οφείλεται στο ότι έχουμε δώσει όλη μας την έμφαση είτε στο νου είτε στην καρδιά. Ακόμα και στην καρδιά έχουμε δώσει ελάχιστη έμφαση. Η μεγαλύτερη έμφαση έχει πάει στο νου.

Από την πρώιμη παιδική ηλικία, όλη η εκπαίδευση είναι μια εκπαίδευση του νου. Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει εκπαίδευση του αφαλού. Όλη η εκπαίδευση γίνεται στο νου, οπότε ο νους γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος και οι ρίζες μας γίνονται ολοένα και μικρότερες. Φροντίζουμε το νου επειδή εκεί ανθίζουν τα λουλού­δια, οπότε ο νους γίνεται μεγαλύτερος και οι ρίζες μας εξαφανίζονται. Τότε, η ζωτική ενέργεια κυλάει ολοένα και πιο εξασθενημένη και η επαφή μας με την ψυχή γί­νεται αδύναμη.
Σιγά - σιγά, έχουμε φτάσει ακόμα και στο σημείο που ο άνθρωπος λέει: «Πού βρίσκεται η ψυχή; Ποιος λέει ότι υπάρχει ψυχή; Ποιος λέει πως υπάρχει θεός; Εμείς δεν βρίσκουμε τίποτα.» Δεν θα βρούμε τίποτα. Κανένας δεν μπορεί να βρει τίποτα. 
Αν κάποιος ψάξει σ’ ολόκληρο το σώμα ενός δέντρου και πει: «Πού είναι οι ρίζες; Εγώ δεν μπορώ να βρω τί­ποτα,» τότε αυτό που λέει είναι σωστό. Δεν υπάρχουν ρίζες πουθενά πάνω στο δέντρο. Και δεν έχουμε καμία πρόσβαση στο σημείο που βρίσκονται, oι ρίζες. Δεν έχουμε καμία επίγνωση αυτού του σημείου. Από την πρώιμη παιδική ηλικία, όλη μας η εκπαίδευση είναι του νου, οπότε όλη μας η προσοχή ασχολείται και καταλήγει να επικεντρώνεται μόνο στο νου. Ύστερα, ολόκληρη τη ζωή μας περιφερόμαστε γύρω από το νου. Η συνειδητότητά μας δεν πηγαίνει ποτέ πιο κάτω από το νου. 

Το ταξίδι του διαλογιστή είναι προς τα κάτω, προς τις ρίζες. 
Πρέπει να κατέβεις από το κεφάλι στην καρδιά και από την καρδιά στον αφαλό. 
Μόνο από τον αφαλό μπορείς να μπεις μέσα στην ψυχή. Πριν από αυτό, κανένας δεν μπορεί να μπει μέσα στην ψυχή.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Osho 
«ταξίδι προς τα μέσα»


Βήνα: ινδικό μουσικό έγχορδο όργανο 
Despoina Palamari